Buddhadhamma Tepitaka Mulaka sutta_mixdown

พระมหาทองนาค นาควโร ประธานสงฆ์วัดธรรมวิหาร ฮันโนเฟอร์ เยอรมัน

(พระธรรมเทศนา ; การเทน์ )

Sprecher ist Phra Maha Thongnark Nagawaro , Abt des

Wat Dhammavihara Hannover . ( hier hören wir eine Predikt / Vortrag v. Abt )

กลิคที่ Download

ชวนโยมเรียนพระไตรปิฎก

เรื่อง มูลกสูตร

ธรรมะจะเกิดแก่เราได้อย่างไร

ธรรมะที่เรารู้ เราได้ฟัง ส่วนใหญ่ก็จบลงอยู่แค่พอได้ฟัง ได้อ่าน จะเกิดขึ้นในใจจริงๆ น้อยมาก ที่เป็นดังนี้ เพราะขาดธรรมะตัวกระทำให้เกิด ดังนี้

๑. ฉันทะ มูลเหตุกระตุ้น

๒. มนสิการ ตัวไตร่ตรอง ใส่ใจจะให้ธรรมะเกิด

๓. ผัสสะ เป็นเหตุ คือธรรมทั้งหลายหลั่งไหลเข้ามาทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ

๔. เวทนา เป็นที่ประชุมแห่งธรรม เกิดสุข เกิดทุกข์ เกิดเฉยๆ

๕. สมาธิ เป็นใหญ่เป็นประธาน เมื่อจิตนิ่ง การเห็นธรรมจึงจะเกิด

๖. สติ เป็นใหญ่แห่งธรรมทั้งหมด เห็นธรรมะ เห็นจิตอื่นๆ

๗. ปัญญา เป็นยอดของธรรมะ เป็นส่วนสูงสุดของธรรมะ แทงเข้าไปในธรรมได้

๘. วิมุตติ การหลุด การเห็นความว่างของสิ่งทั้งปวง ไม่มีอะไรที่จะหยุด เกาะเกี่ยวเลย มันโล่ง ว่างหมด

อธิบายธรรม

โดยปรกติ ตลอดเวลา ผัสสะก็เป็นประตูให้ รูปเข้ามาทางตา เสียงเข้ามาทางหู กลิ่นเข้ามาทางจมูก รสเข้ามาทางลิ้น โผฏฐัพพะ (การกระทบ ถูกต้องทางกาย)เข้ามาทางกาย และธัมมารมณ์ (ความคิด)เกิดขึ้นทางใจ ตลอดเวลาอยู่แล้ว จึงเรียกว่าเป็นเหตุ เพราะเปิดประตูให้เขาเหล่านั้นเข้ามา

เมื่อเข้ามาแล้ว ก็มารวมตัวกันอยู่ในห้องแห่งความรู้สึก ในห้องนั้นก็แบ่งเป็นห้องสุข ห้องทุกข์ ห้องเฉยๆ และห้องนี้เอง เป็นห้องที่จะสร้างโลกหรือทำลายโลกก็ได้

หากหัวหน้าใหญ่ คือสติไม่เกิด เวทนาก็ทำอะไรได้อย่างที่มันต้องการ แต่เมื่อใดสติเกิด ก็จะควบคุมเวทนาได้หมด แต่ต้องมีผู้สานงานต่อจากสติ นั่นคือ ปัญญา

ปัญญา จึงเป็นตัวปฏิบัติงานที่เจาะทะลุทะลวงไปทุกจุด ค้นหาทุกซอกทุกซอยของเวทนา เข้าทุกช่องเวทนา เมื่อเข้าไปช่องใด ก็แยกช่องนั้นให้ออกจากกันที แยกออกทุกช่อง จนไม่มีช่องให้แยก ไม่มีช่องให้แยกต่อไปอีกแล้ว นั่นคือ วิมุตติ

ตัวอุ้มสติ ปัญญาให้ทำงานได้อย่างเต็มที่เต็มกำลังคือ สมาธิ ๆ จึงเป็นประมุขของธรรม เพราะควบคุมให้สติปัญญาและกุศลธรรมอื่นเกิดตั้งอยู่อย่างมั่นคง นิ่ง ไม่หวั่นไหว ต่อแรงพัดกระหน่ำอย่างนิวรณ์ อันเป็นทุกขเวทนาและอุเบกขาเวทนา

วิมตติ การพ้นจากการผูกมัด พ้นจากการเชื่อมโยมกันของจิต จิตเป็นอย่างไร คิดอย่างไร ก็จะเป็นเหมือนสูญญากาศ ไร้พลัง ไร้น้ำหนัก เวทนาคือความรู้สึกสุข ความรู้สึกทุกข์ ความรู้สึกเฉยๆ หมดพลังกระตุ้นให้เต้นแร้งเต้นกาไม่ได้อีกแล้ว นี้แหละธรรมะทั้งปวง มีความว่างเป็นแก่นเป็นสาระ

แต่ความหลุดพ้นคือ วิมุตติ หรือความว่างจะเกิดได้ มนสิการต้องตรวจสอบก่อนว่าจะเอาอย่างไรกับเวทนาซึ่งเป็นที่ประชุมแห่งสุข ทุกข์ เฉยๆ เป็นพลังที่แรงมาก อันเกิดมาจากผัสสะนั้น เมื่อใคร่ครวญไตร่ตรองแล้ว ต่อจากนั้นตัวปฏิบัติการที่สำคัญที่สุด คือฉันทะ ตัวกระตุ้นผลักดันเดินคู่สติปัญญาอย่างกระตือรือร้น ไม่มีการอ่อนแรง มีแต่แรงและแรงอย่างมีความสุข

หากเราสามารถให้ธรรมะเหล่านี้เกิดได้ เราจะมีความสุขเสมอ ยิ่งช่วงนี้ ขณะนี้ ความรู้สึกกลัว ผวา เศร้าใจ เป็นทุกขเวทนา กำลังเกิดมากเกิดหนัก ที่เข้ามาทางตา หู ของเรา คือข่าวสาร COVID-19 และความน่ากลัวของมันที่พร้อมจะขย้ำเรา หากประมาท ไม่เชื่อฟังผู้รู้ ไม่ให้ความร่วมมือกับหน่วยงานของรัฐ

ถึงเราจะปล่อยให้ทุกขเวทนาเกิดมากแค่ไหน ก็ไม่ได้ช่วยให้เรามีความสุขเลย ดังนั้น เราควรให้ฉันทะกระตุ้นธรรมะให้เกิด อยู่กับปัญหาด้วยปัญญา เมื่อปัญญาเกิด ทางออกก็จะเกิด ถึงเราไม่เก่งพอที่จะคิดค้นทางรักษา เราก็ช่วยด้วยการคิดดีๆ แผ่ความรู้สึกดีๆ คือเมตตาจิตให้เพื่อนมนุษย์ตลอด แล้วอยู่ด้วยจิตงามๆเหล่านี้ ชีวิตมีค่ามาก

ช่วงนี้ ต้องให้ความร่วมมือ ไม่ควรออกไปไหน อย่าคิดว่าไม่เป็นไร เพราะความคิดของเรามันจะสร้างความเดือดร้อนแก่เพื่อนมนุษย์ โรคแพร่กระจายได้เร็วขนาดนี้เพราะเราชะล่าใจเกินไป คิดว่าไม่เป็นไร ไม่ใช่เราหรอก โรคไม่น่ากลัว ติดเชื้อแล้วรักษาให้หายได้

รักษาได้ก็จริง แต่ความเสียหายมันมีมากมาย เช่นเสียทรัพย์ เสียความปกติของร่างกาย เสียขวัญต่อญาติพี่น้องเพื่อนฝูง หากเป็นจังหวะที่ร่างกายอ่อนแอ นั่นคือความตายแน่นอน

ที่ประเทศอิตาลี ขณะนี้ คนตายมาก กำลังจะมากกว่าประเทศจีน ทั้งที่คนติดเชื้อน้อยกว่าประเทศจีน แต่คนตายมาก และจะมากกว่าในอีกไม่กี่ชั่วโมง เพราะรัฐรับมือไม่ไหว

เราจึงจำเป็นต้องให้ความร่วมมือกับรัฐ และอยู่ด้วยธรรมะเพื่อให้จิตที่สวยงามเกิด ให้จิตที่สวยงามออกมาทำงาน ไม่ควรปล่อยให้จิตฝ่ายต่ำเป็นทุกข์ครองพื้นที่ร่างกายมากเกินไป

เราจะผ่านพ้นความเลวร้ายด้วยกัน ด้วยความปลอดภัยไร้โรคร้ายนี้

อ้างอิง

http://www.84000.org/tipitaka/read/r.php?B=23&A=7198