Buddhadhamma Tepitaka Cakkhusutta_mixdown

ชวนโยมเรียนพระไตรปิฎก

เรื่อง จักขุสูตร

คน ๓ ตา

พระผู้พระภาคเจ้าตรัสว่า

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้สูงสุดกว่ามนุษย์ ได้ตรัสจักษุ ๓ อย่างนี้ คือ มังสจักษุ ๑ ทิพยจักษุ ๑ ปัญญาจักษุอันยอดเยี่ยม ๑

ความบังเกิดขึ้นแห่งมังสจักษุเป็นทางแห่งทิพยจักษุ เมื่อใด ญาณบังเกิดขึ้นแล้ว เมื่อนั้น บุคคลย่อมพ้นจากทุกข์ทั้งปวง

เพราะการได้เฉพาะซึ่งปัญญาจักษุอันยอดเยี่ยม

ตา ๓ อย่าง คือ

๑. มังสจักขุ ตาเนื้อ

๒. ทิพพจักขุ ตาทิพย์

๓. ปัญญาจักขุ ตาคือปัญญา

อธิบายธรรม

๑. มังสจักขุ ตาเนื้อ ไม่ใช่ตาบอด

คนมีตาดี ตาปกติ มองเห็นได้ปกติ ถือว่าได้ความประเสริฐอย่างหนึ่ง ตาเนื้อทำให้เราเห็นทุกอย่างตามความสามารถของตาของผู้นั้น

การมีตาเนื้อ เป็นความสุขอย่างยิ่ง เพราะเราเห็นรูปารมณ์ได้ รูปารมณ์นี้เองสร้างความติดอกใจให้เรา

๒. ทิพพจักขุ ตาทิพย์

ใครได้ตาทิพย์ ยิ่งประเสริฐขึ้นอีก

คนมีตาทิพย์ มองเห็นเห็นได้ไกล ไม่มีอะไรกั้น ไม่มีอะไรบังได้ มองเห็นอดีต อนาคตได้ ตามพลังบุญของผู้นั้น

บางคนมีตาทิพย์ตั้งแต่เกิด ติดตัวมา บางคนฝึกให้ตาทิพย์เกิดในปัจจุบัน ส่วนคนโลกทิพย์ เช่นเทวดาเป็นต้น มีตาทิพย์โดยธรรมชาติ มองเห็นได้ไกลหรือใกล้ตามพลังบุญของตน

กสิณทำให้มีตาทิพย์ได้

ฝึกอาโลกกสิณ กำหนดแสงสว่างเป็นอารมณ์จนได้สมาธิเป็นจตุตตถฌาน แล้วกำหนดต่อไปจนเป็นอภิญญา ก็สามารถมีตาทิพย์ ก็ขึ้นอยู่กับพลังบุญของผู้นั้นว่า สะสมบุญเพียงพอที่จะให้ตาทิพย์เกิดได้หรือเปล่า

คนมีตาเนื้อดีเท่านั้น จึงจะกำหนดแสงสว่างเป็นอารมณ์ แล้วเกิดสมาธิถึงจตุตถฌาน ดังพระดำรัสของพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า

“ความเกิดขึ้นแห่งมังสจักษุ เป็นทางแห่งทิพพจักษุ”

คนมีเนื้อไม่ดี เช่นตาบอด ไม่สามารถทำทิพยจักษุให้เกิดได้

๓. ปัญญาจักขุ ตาคือปัญญา

คนมี ๒ ตาข้างต้นดี ยิ่งจะเสริมให้ปัญญาจักขุเกิดได้เร็ว แต่ก็ขึ้นอยู่กับบุญคือปัญญาของผู้นั้นด้วย คนมีบุญน้อยปาบเยอะ ทำปัญญาให้เกิดไม่ได้ แต่หากมีจิตเป็นกุศลอยู่ การพยามอยู่ในบุญ ในศีล ในภาวนา ก็จะเป็นปัจจัยให้ได้ดวงตาคือปัญญาในอนาคตได้

ปัญญาจักขุ ตาปัญญานั้น มองเห็นจิตที่เกิดอยู่กับร่างกายเรานี้ การมองเห็นจิตคือความคิดนั้น ประเสริฐที่สุดในทุกโลกของสิ่งมีชีวิตทั้งหลาย ไม่ว่าเทวดา พรหม หรืออบายภูมิ

โดยเฉพาะเห็นกิเลส แล้วเพียรพยายามดับกิเลสเหล่านั้น จะพบความสุขอย่างแท้จริง การมีตาเนื้อดี การได้ตาทิพย์ยิ่งดี มีความสุขมาก แต่ตาเหล่านั้นอาจจะพาเราตกนรกหรือขึ้นสวรรค์ก็ได้ ขึ้นอยู่กับจังหวะของชีวิต แต่ตาคือปัญญานี้ จะให้เราพบแต่ความสุข และไม่มีทางเลยและเป็นไปไม่ได้เลยที่จะหลงไปนรก หรืออบายภูมิอื่นๆ

และตาคือปัญญานี้เองจะพาเราเห็นโสดาบัน สกทาคามี อนาคามี และอรหันต์ จบสิ้นการเวียนว่ายตายเกิด

ตาปัญญา มีอยู่แล้วในชีวิตเรา ขาดแต่ฉันทะความมุ่งมั่นที่จะให้เกิด โดยอาศัยความเพียรอย่างจริงจังให้เกิดขึ้น

อ้างอิง

https://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=25&siri=176

weiter mit Dhamma Podcast Wat Dhammavihara Hannover